Ανάλυση σύστημα πέδησης, τρόποι πρόληψης και συμπτώματα αντικατάστασης

Σύστημα Πέδησης

Το σύστημα πέδησης είναι από τους κυριότερους παράγοντες για την αποφυγή ατυχημάτων, ένα σωστό φρενάρισμα θα μπορέσει να σε γλιτώσει από ένα τροχαίο συμβάν. Ο τακτικός τους έλεγχος

είναι απαραίτητος και η προτεραιότητα αντικατάστασης, όταν κρίνει ο τεχνικός, είναι μεγάλη. Θα δούμε από ποιά μέρη αποτελείται το σύστημα αυτό, πώς το ελέγχουμε και διαδικασίες αντικατάστασης.

Πεντάλ φρένων:

• Το πεντάλ βρίσκεται στα πόδια του οδηγού και είναι το μεσαίο. Πατώντας το πεντάλ ξεκινάμε την διαδικασία του φρεναρίσματος και μέσω διακόπτη που τοποθετείται πάνω από το πεντάλ σε μία βάση ενεργοποιούμε τα φώτα stop στα πίσω φανάρια 

Σεβρό

• Το σεβρό είναι το αμέσως επόμενο εξάρτημα κατά σειρά. Έχει μία πολύ απλή χρήση, ουσιαστικά περιέχει μια λαστιχένια μεμβράνη στο εσωτερικό του που είναι συνδεδεμένο με σωλήνα υποπίεσης στην εισαγωγή. Με αυτήν την σύνδεση η μεμβράνη τραβιέται προς τα εμπρός (λόγω υποπίεσης) βοηθώντας το πεντάλ να γίνει μαλακότερο και η πίεση που θα ασκήσουμε περισσότερη.
• Ένα σύμπτωμα μη σωστής λειτουργίας είναι όταν το πεντάλ του φρένου αρχίζει και γίνεται σκληρό, τότε η εσωτερική μεμβράνη έχει χάσει την απόδοση της και δεν μπορεί να υποβοηθήσει. Μπορεί να προκληθεί είτε από φυσιολογική φθορά είτε από διαρροή της αντλίας φρένων. Τα υγρά φρένων θα μαλακώσουν την μεμβράνη.

Αντλία φρένων

• Την αντλία φρένων θα την δούμε τοποθετημένη στο σεβρό μαζί με το δοχείο των υγρών φρένων. Η αντλία στο εσωτερικό της περιέχει δύο έμβολα κατά σειρά (παλαιότερα ένα) που πρεσάρουν το υγρό φρένων μέσω ατσαλένιων σωληνώσεων προς την μονάδα ABS (κατανεμητή σε αυτοκίνητα πριν την μονάδα ABS)
• Συνήθως όταν υπάρχει πρόβλημα με την αντλία το πεντάλ του φρένου αρχίζει και πέφτει προς το πάτωμα και το αμάξι δεν φρενάρει, ουσιαστικά θα λέγαμε ότι δεν πρεσάρει. Προσοχή όμως θα μπορούσε να μπερδευτεί εύκολα με την ατμοποίηση των υγρών φρένων (αναφέρω παρακάτω), οπότε πριν την αντικατάσταση της να προτιμήσετε μία εξαέρωση του κυκλώματος.
• Η μοναδική πρόληψη είναι η τακτική αλλαγή των υγρών φρένων.

1. Δοχείο υγρών φρένων
2. Αισθητήρας στάθμης υγρών φρένων
3. Αντλία φρένου
4. Σεβρό

Μονάδα ABS

• Η μονάδα ABS ή αλλιώς το anti block system υπάρχει στο σύστημα πέδησης για να ξεμπλοκάρει τις ρόδες σε απότομο φρενάρισμα προκειμένου ο οδηγός να έχει τον έλεγχο του αυτοκινήτου. Σε κατάσταση πανικού ο οδηγός τείνει σε πολύ δυνατό φρενάρισμα με αποτέλεσμα το μπλοκάρισμα των τροχών. Ενδιάμεσα του συστήματος έχει τοποθετηθεί η μονάδα ελέγχοντας την πίεση των υγρών προς τα φρένα. Όταν διαβάσει υψηλή πίεση μέσω της βαλβίδας την ελαττώνει και έτσι ξεμπλοκάρει.
• Τα προβλήματα στην μονάδα μπορεί να είναι ηλεκτρολογικά ή μηχανικά. Με πιο απλά λόγια οι βαλβίδες ανοιγοκλείνουν ηλεκτρικά οπότε ο εγκέφαλος μπορεί να μην δίνει εντολή. Η άλλη περίπτωση είναι με την εισαγωγή υγρασίας στο κύκλωμα να σκουριάσουν κάποια μέρη στο εσωτερικό και η απόδοση της να μην είναι η επιθυμητή.
• Για το ηλεκτρικό μέρος πολύ σημαντικό είναι η ύπαρξη καλής μπαταρίας (αποθήκη ρεύματος) και για το μηχανικό η τακτική αλλαγή υγρών φρένων
  
  
  

1. Μεταλλικά μαρκούτσια υψηλής πίεσης
2. Πρίζα εγκεφάλου μονάδας ABS
3. Μοτέρ μονάδας ABS

Δαγκάνα

• Η δαγκάνα τοποθετείται στην ρόδα και βιδώνει πάνω σε βάση (ή πάνω στο άκρο όπως VagGroup). Σκοπός της ύπαρξης της είναι να πρεσάρει τα τακάκια στην δισκόπλακα και να φρενάρει. Η δαγκάνα αναλόγως τον κατασκευαστή, την ιπποδύναμη, το βάρος, διαφέρει. Μπορεί να είναι από μονόπιστονες εώς οκταπίστονες. Ουσιαστικά ο διαχωρισμός αφορά πόσα έμβολα διαθέτει η δαγκάνα. Όσα πιο πολλά τόσο μεγαλύτερη η δύναμη που θα ασκήσει και πιο γρήγορο φρενάρισμα θα υπάρξει. Η λειτουργία της είναι αρκετά απλή με το πάτημα του πεντάλ τα υγρά φρένων πιέζουν το έμβολο και αυτό το τακάκι.
• Είναι η πιο εκτεθειμένη σε βρωμιές, σε υγρασία και σε υψηλές θερμοκρασίες. Μία δαγκάνα μπορεί να μην πρεσάρει σωστά και το πιο σύνηθες να μην επιστρέφει στην αρχική της θέση, με αποτέλεσμα τα τακάκια να φρενάρουν την ρόδα μόνιμα.
• Μέτρο πρόληψης όπως σχεδόν σε όλα τα εξαρτήματα του συστήματος είναι η τακτική αλλαγή των υγρών φρένων και η αλλαγή τακακίων πριν εξαντληθεί όλο το υλικό τριβής.

Τακάκια:

• Θα λέγαμε τα πιο αναλώσιμα ανταλλακτικά του συστήματος πέδησης. Τα τακάκια είναι η κατάληξη της πίεσης που ασκεί ο οδηγός. Η δαγκάνα τα πιέζει πάνω στον δίσκο και επιτυγχάνεται επιβράδυνση. Η επιβράδυνση επιτυγχάνεται με την μετατροπή της κινητικής ενέργειας σε θερμικής μέσω της τριβής. Αποτελούνται από μια ατσάλινη επιφάνεια η οποία στην επιφάνεια που εφάπτεται με τον δίσκο αποτελείται από υλικό τριβής. 

1. Λαμάκι προειδοποίησης για φθορά ( ακούγεται σαν σφύριγμα)
2. Υλικό τριβής
3. Στερέωση στην βάση για τα τακάκια
4. Στερέωση πλευράς πιστονιού δαγκάνας (αναλόγως το μοντέλο)
5. Ατσάλινη επιφάνεια

Δισκόπλακες

• Οι δισκόπλακες είναι τοποθετημένες στο μοαγιέ και περιστρέφονται. Χωρίζεται σε αεριζόμενους και συμπαγής. Αεριζόμενος είναι αυτός που ενδιάμεσα στις πλάκες εισέρχεται αέρας ώστε να ψυχθεί γρηγορότερα και η απόδοση του φρεναρίσματος να είναι μεγαλύτερη, συνήθως χρησιμοποιείται σε πιο επιθετικά αυτοκίνητα. Σε αντίθεση τα αυτοκίνητα με λιγότερη ιπποδύναμη χρησιμοποιούν τις συμπαγής.
• Δεν υπάρχει κάποιο μέτρο πρόληψης (όπως στα τακάκια, σιαγώνες, ταμπούρα) είναι αναλώσιμα ανταλλακτικά. 
  
  
  

1. Είσοδος αέρα
2. Σημείο τριβής με τακάκι
3. Ελάχιστο επιτρεπόμενο πάχος δισκόπλακας

Μαρκούτσια φρένων:

• Από την αντλία και μετά το υγρό φρένων κινείται μέσα σε μεταλλικά σωληνάκια προκειμένου να φτάσει στην δαγκάνα και να φρενάρει το αυτοκίνητο. Χρησιμοποιούνται δύο είδη σωληνώσεων πάνω στο αμάξι, τα μεταλλικά και τα λαστιχένια. Τα μεταλλικά καλύπτουν την μεγαλύτερη  έκταση και ποτέ δεν θα τα δούμε να μην είναι στερεωμένα σε βάσεις. Τα χρησιμοποιούν περισσότερο γιατί αντέχουν στην πίεση των υγρών και μεταφέρουν αυτή την πίεση χωρίς απώλειες. Σε αντίθεση τα λαστιχένια χρησιμοποιούνται λίγο πριν την δαγκάνα. Λίγο πριν την δαγκάνα έχουμε την ανάρτηση, το στρίψιμο του τιμονιού κλπ. οπότε αν τοποθετούσαν μεταλλικό είτε θα έσπαγε, είτε θα εμπόδιζε τις κινήσεις της ρόδας, οπότε ένα μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι έχουν εύκαμπτο υλικό και το μειονέκτημα του είναι ότι με τον καιρό από τις πιέσεις λαστιχάρουν και πέφτει η απόδοση τους.
• Τα μόνα που έχουν όριο ζωής είναι τα λαστιχένια μέρη, που μπορούμε να τα ελέγξουμε οπτικά ή βάση την απόδοση τους. Η τακτική αλλαγή των υγρών φρένων σίγουρα μπορεί να επεκτείνει το όριο ζωής τους.

Υγρά φρένων

• Τα υγρά φρένων είναι το μέσο πίεσης για το σύστημα πέδησης. Τα υγρά σύμφωνα με τους τεχνικούς και τους κατασκευαστές θα πρέπει να αλλάζονται σε κάθε τακτική συντήρηση και αυτό γιατί απορροφούν την υγρασία από την ατμόσφαιρα. Όταν θα εισχωρήσει η υγρασία το σημείο βρασμού των υγρών αλλάζει και στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στα φρένα το νερό γίνεται ατμός και ο ατμός δεν είναι τόσο συμπιεστός όσο τα υγρά, επομένως να πατάει πεντάλ ο οδηγός αλλά η πίεση για το φρενάρισμα να μην φτάνει ποτέ.

Σιαγώνες ταμπούρα φρένων

• Ιστορικά είναι τα πρώτα φρένα που χρησιμοποιήθηκαν. Υπάρχουν ακόμα και σήμερα σε πιο οικονομικές εκδόσεις Ι.Χ. και στα φορτηγά. Στα φορτηγά λόγω βάρους και φορτίων, οι σιαγώνες και τα ταμπούρα προσφέρουν μεγαλύτερη επιφάνεια τριβής με αποτέλεσμα καλό φρενάρισμα και λιγότερη φθορά των υλικών. Η λειτουργία της είναι απλή, η πίεση έρχεται μέσω μεταλλικών σωληνώσεων στα κυλινδράκια και αυτά πρεσάρουν τις σιαγώνες ώστε να φρενάρουν το ταμπούρο που είναι στερεωμένο στο μοαγιέ.
• Σε κάθε service πραγματοποιείται οπτικός έλεγχος, καθαρισμός τις σιαγώνες ταμπούρα και ρύθμιση του χειρόφρενου. Με αυτή την ενέργεια επιτυγχάνεται η ομοιόμορφη τριβή των φρένων και η ισόποση κατανομή δύναμης.
  
  
  

1. Κυλινδράκι φρένων
2. Ρύθμιση φρένου και χειρόφρενου
3. Ντίζα χειρόφρενου
4. Σιαγόνα

Πέρα από τον οπτικό έλεγχο που μπορεί ο τεχνικός να πραγματοποιήσει για να δεί εάν κάποιο εξάρτημα στο σύστημα πέδησης έχει βλάβη (πχ ράγισμα), μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το φρενόμετρο.

Το φρενόμετρο με θα το βρούμε, κυρίως, στα ΚΤΕΟ αλλά και σε συνεργεία όπως το δικό μας.

Τι κάνει το φρενόμετρο?

Το λέει η ίδια η λέξη, μετράει τα φρένα. Μετράει την απόδοση του συστήματος πέδησης μία μία ρόδα ξεχωριστά ανά άξονα όπου μπορείς να δείς 

• ποια ρόδα φρενάρει περισσότερο
• ποιος άξονας φρενάρει
• να διακρίνεις αν έχει πρόβλημα το φρένο ή το χειρόφρενο
• το στράβωμα των φρένων (οβάλ) που ο οδηγός το νιώθει μέσα στην καμπίνα κατά την διάρκεια του φρεναρίσματος

Αναλύσαμε όλα τα εξαρτήματα από το  σύστημα πέδησης μέσα σε ένα μεγάλο κείμενο. Παρακάτω παραθέτω ένα πολύ ωραίο και επεξηγηματικό βίντεο ενός συναδέλφου που με βοήθησε να γράψω αυτό το άρθρο.

1. https://www.youtube.com/watch?v=5jXFc1UmGX0

Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν από το Auto Service Αλβανούδης

 

Social Media:

• Site: www.autoalvanoudis.gr
• Instagram: Auto Service Αλβανούδης
• Facebook: www.facebook.com/Alvanoudis

Δείτε επίσης:

• Βαλβίδα EGR 
• Check engine P0404 FORD TRANSIT
• Μετατροπή συμβατικού αυτοκινήτου σε ΑΜΕΑ